Tryb udzielania informacji publicznej zagwarantowany w ustawie o dostępie do informacji publicznej jest stosunkowo łatwym sposobem do zdobywania informacji o sprawach publicznych. Przestrzeń publiczna zbudowana jest na zdarzeniach faktycznych i prawnych, które w perspektywie wspólnoty publicznoprawnej mogą stanowić ważny ośrodek informacji służących weryfikacji prawidłowości działań organów państwa. W tym miejscu zasygnalizować warto tylko jedną ich kategorię, która ze względu na swój przedmiot może budzić skrajne emocje. Mowa tu o informacjach odnoszących się do dysponowania środkami publicznymi przez organy administracyjne, w szczególności służących pokryciu wynagrodzeń czy premii osób, które albo są piastunami organów albo są zatrudniane w jednostkach ich wspomagających w charakterze np. personelu pomocniczego.
W świetle orzecznictwa sądów administracyjnych prezentowane zagadnienie nie było postrzegane w pełni jednolicie, zważywszy, że chodzi o pozyskiwanie takich informacji, które co prawda odnoszą się do sfery publicznej, ale jednocześnie mogą mieć na celu wyłącznie zdobycie informacji o określonej osobie fizycznej (tzw. informacje ad personam).
Praktyka stosowania przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej w pewnym momencie doprowadziła do ukształtowania się poglądu, w ramach którego nie będą stanowić informacji publicznej żądanie udzielenia informacji publicznej o ilości i wysokości poszczególnych nagród finansowych wypłaconych konkretnej osobie. W wyroku WSA w Warszawie z 29.11.2016 r., II SA/Wa 419/16, wyraźnie wyartykułowano, że nie ma żadnych podstaw, aby informację o nagrodach przyznanych konkretnemu, wymienionemu we wniosku z imienia i nazwiska pracownikowi, traktować jako informację o sprawie publicznej. Istotą u.d.i.p. publicznej nie jest umożliwienie każdemu dostępu do dokumentacji pracowniczej. Pojawiały się także stanowiska podkreślające, że informacją publiczną nie jest bowiem to, jakie wynagrodzenie otrzymuje konkretna osoba, ale kwota wydawana na utrzymanie danego etatu ze środków publicznych.
Trudno jest przejść obojętnie wobec tak naznaczonej przez orzecznictwo sądowe ścieżki interpretacyjnej.
Próbę rozwiązania przedstawianego zagadnienia i pogodzenia społecznej kontroli władzy z prawem do prywatności podjęto poprzez uzależnienie udzielenia informacji publicznej w przedmiocie np. wynagrodzeń konkretnej osoby od wykazania związku jaki określona osoba ma z pełnioną funkcją o charakterze publicznym.
Podniesione zagadnienie w sposób najbardziej precyzyjny oddano w wyroku WSA w Warszawie, w którym stwierdzono, że ochrona prywatności jest wyłączona, jeśli chodzi o osoby pełniące funkcje publiczne, jeżeli dana informacja pozostaje w związku z pełnieniem tej funkcji.
Sądy administracyjne w swoim orzecznictwie podnosiły, że „[…] pojęcie warunków powierzenia lub wykonywania funkcji publicznej obejmuje także warunki wynagradzania, w tym w zakresie składników zmiennych (np. dodatków funkcyjnych, premii regulaminowych, nagród uznaniowych). Tego rodzaju składniki wynagrodzenia mają bowiem bezpośredni związek z pełnioną funkcją publiczną, gdyż są świadczeniem za jej wykonywanie. (…) Udostępnienie informacji publicznej o wysokości nagrody uznaniowej przyznanej osobie pełniącej funkcję publiczną w urzędzie gminy nie stanowi nadmiernej (nieproporcjonalnej) ingerencji w sferę życia prywatnego tej osoby, albowiem pozostaje w adekwatnym i koniecznym związku z działalnością tej osoby w instytucji realizującej zadania publiczne. Tym samym udostępnienie informacji dotyczącej sfery prywatnej osoby pełniącej funkcję publiczną i wiążącej się ściśle z zasadami i warunkami (m.in. finansowymi) funkcjonowania podmiotu publicznego jest uzasadnione, nie przekraczając granic intymności tego rodzaju osoby” (tak wyrok WSA w Warszawie z 29.09.2017 r., II SA/Wa 212/17, LEX nr 2390464).
Z przedstawionego orzecznictwa wynika zatem, że dostęp do informacji publicznej może zostać ograniczony przez organ zobowiązany do jej udostępnienia z powołaniem się na ochronę prywatności w sytuacji, gdy informacja dotyczy osób niepełniących funkcji publicznych (por. wyrok WSA w Warszawie z 13.12.2016 r., II SA/Wa 1282/16, LEX nr 2321814).
Informacja o wysokości wynagrodzenia przysługującego osobie pełniącej funkcję publiczną jest zatem informacją publiczną – wyrok NSA z dnia 28.04.2016 (sygn. I OSK 2755/14).
Osoby pełniące funkcje publiczne muszą liczyć się z tym, że w zakresie, w jakim informacje dotyczące ich życia prywatnego wykazują związek z pełnieniem przez nie funkcji publicznych, mogą one być udostępnione bez ich zgody w ramach realizacji prawa do informacji. Wskazanie, czy mamy do czynienia z funkcją publiczną powinno zatem odnosić się do badania, czy określona osoba w ramach instytucji publicznej realizuje w pewnym zakresie nałożone na tę instytucję zadania publiczne.
Jak widać, granica między informacją publiczną a prawem do prywatności w omówionym powyżej zagadnieniu jest cienka. Celnie zaznacza NSA, że przy rozważaniu możliwości udostępnienia informacji o wynagrodzeniu danej osoby organ zobowiązany w świetle ustawy do jej przekazania powinien każdorazowo analizować, czy jest ona niezbędna z punktu widzenia celów prawa do informacji publicznej, a także czy nie narusza godności i intymności osoby, której taka informacja dotyczy.